De dag van een lactatiekundige is gelukkig iedere dag anders. Dat maakt deze hobby ook zo leuk. Ik werk als lactatiekundige in een ziekenhuis en heb daarnaast een eigen praktijk. Ik kom premature of zieke kinderen tegen maar ook de oudere baby’s, en niet te vergeten de ouders! Daarnaast heb ik nog de verhuur en verkoop van kolf-apparatuur en zo kom ik met allerlei verschillende mensen in verschillende situaties in aanraking.
Een gemiddelde werkdag, de ochtend
De ochtend begint in het ziekenhuis. Van tevoren weet ik nooit of het druk is. Is het druk op de verloskamers dan is het vaak ook druk op de kraamafdeling. De neonatologie heeft zijn eigen drukte. Het is soms rustig maar dan ineens zijn er twee spoedjes en staat alles op zijn kop. Artsen en assistenten, ambulancepersoneel, drukke verpleegkundigen doen hun geweldige werk dus aan mij de taak niet te veel te vragen en mijn ding te doen… Net als op veel verpleegafdelingen is het soms hollen of stilstaan. Heeft de verpleging het druk, dan ik als lactatiekundige ook. Of omdat er gewoon veel baby’s liggen, of om juist meer aandacht aan de moeders te geven die ze bij de verpleging dan even moeten missen.
En is het niet druk, ach dan zijn er protocollen om te maken of aan te passen, folders te schrijven of te herzien, notulen van verschillende werkgroepen om uit te werken, scholingen voor te bereiden en ach, er is nog iets….? Ah ja, het behouden van het certificaat Zorg voor Borstvoeding. Ook zo’n bak met werk. Nuttig hoor, het ‘borstvoedingvriendelijk’ keurmerk maar ook iedere keer weer veel werk en in 2017 extra omdat de kwaliteitseisen weer aangepast zijn.
Maar goed, terug naar de werkdag
Ik ben de afdeling nog niet op of de verpleegkundige van de neo vraagt of ik tijd heb bij een moeder langs te gaan die flinke harde plekken heeft. De verpleegkundigen hebben al wel advies gegeven maar iedereen zegt iets anders en moeder wordt daar wat onzeker van. Natuurlijk, maar ik mag ik eerst even mijn uniform aantrekken, koffie pakken, mijn agenda en het dossier doornemen? Ik zie zeven verschillende namen in de agenda staan. Deels door mijzelf gepland en deels door de verpleegkundigen. Vier Baby’s op de neo, twee op de kraam en eentje op het lactatiekundig spreekuur. Ok, geen tijd voor protocollen vandaag. Prima, want de ouders en de baby’s zijn toch het leukste onderdeel van mijn werk. Ik heb vier uur de tijd dus ga ik snel aan de bak.
De ochtend vliegt voorbij. Met de moeder met harde plekken een duidelijk plan gemaakt en aangeboden dat zij bij onduidelijkheden mag appen zodat we met zijn allen op één lijn blijven. Dan langs de moeder en de haar prematuur geboren baby van 34 weken die al ongelofelijk veel uit de borst drinkt. Het natuurtalent van de afdeling! Geweldig om te zien, hoe zo’n kleintje van rond de twee kilo iedereen kan verbazen. Die zullen met 35 weken zeker naar huis kunnen!
Door naar de alleenstaande moeder met een zeer belaste voorgeschiedenis. Altijd een uitdaging om vooral bij de zorg voor moeder en kind qua borstvoeding te blijven. Andere disciplines houden zich met de rest bezig in het ziekenhuis. Wat is het in die situaties mooi als het geven van borstvoeding slaagt. Dan is de hechting tenminste al geregeld en wat zal deze jonge moeder een boost aan zelfvertrouwen krijgen als het lukt. Ze zal nog genoeg moeilijkheden gaan tegenkomen door haar persoonlijke situatie.
Daarna geef ik nog begeleiding aan ouders die net papa en mama zijn geworden van een mooie dysmatuur geboren baby. Wat een lieve kleine smurfjes zijn het soms toch… Informatie gegeven over het vervolg qua kolven, een folder gegeven, informatie over het belang van het huid op huidcontact en er dan achter komen dat de verpleging veel al heeft benoemd. Heerlijk! Een vervolgafspraak gemaakt en vol vertrouwen in deze ouders ga ik weer verder.
Door naar de kraamafdeling
De Kraamafdeling had al gebeld of ik niet eerder kon komen. De baby wil drinken, en baby’s wachten niet op lactatiekundigen…. Het dossier gelezen en oei, dat wordt een uitdaging. Een moeder met diabetes, overgewicht, een keizersnede, een negatieve eerste ervaring en volgens de verpleegkundige misschien hypoplastische borsten? Ok, let’s go….. Moeder vertelt honderduit, over de bevalling en hoe het de eerste keer gegaan was. Vader zit ernaast met een heerlijke drukke peuter die met de nieuwe situatie nog niet zo’n raad weet en de schoonzus heeft bij alles wat moeder verteld nog een kleine aanvulling.
Ondertussen zie ik een zoekende baby die wat geïrriteerd raakt omdat het hem niet lukt om in de buurt van de borst te komen met al die drukte. Dus even zorgen dat de aandacht eerst naar de baby gaat. Dat blijkt in deze situatie niet gemakkelijk te zijn. Mijn informatie lijkt niet bij moeder binnen te komen, ze is afgeleid door alles wat er om haar heen gebeurt… En bij bijna alles geeft ze aan dat het bij de eerste ook zo ging.
Dit moet anders. Eerst rust in de keet, dus nu maar eens de strenge lactatiekundige uithangen. Even deze moeder bij de les houden. Ze geeft aan graag te willen dus hop, dan alle aandacht naar die borsten. En het zijn flinke borsten, en een flinke baby, en vlakke tepels, en een baby met een teruggetrokken onderkaak. Het is warm en het zweet staat moeder, baby en mij op het voorhoofd. Ik ga steeds rustiger praten, ga voor de rest van het gezin staan en zorg dat moeders aandacht bij de baby en bij mij is. Met een tepelhoed gaat het dan lukken, bijvoeding met de sonde aan de borst erbij en eindelijk hebben we een tevreden drinkende baby aan de borst… Pffuuiiiii, daar waren even allerlei verschillende vaardigheden voor nodig.
Vader de vraag gesteld om foto’s te maken van dit mooie tafereel. Ik ben namelijk bang dat dit geen succesverhaal gaat worden maar dan heeft moeder in ieder geval deze foto’s. Een plan voor thuis gemaakt en bij moeder gecheckt of ik niet te streng was? Nee hoor, ze houdt wel van wat duidelijkheid.
Prenataal consult
Vervolgens ga ik door naar een zwangere. Ook leuk! Ouders hebben veel vragen. Ze wilden naar het lactatiekundig spreekuur komen maar daar was de opname al… De ervaring bij de eerste was niet al te best. Moeder heeft een borstverkleining in de voorgeschiedenis en bij hun dochter leek het goed te gaan. Het meisje groeide goed in de kraamweek maar daarna bleef het een onrustige baby die veel huilde en nooit tevreden leek. Moeder ging eraan onderdoor en uiteindelijk heeft vader toen de knoop doorgehakt en kunstvoeding gegeven en voilà , een happy baby. Deze keer wilde moeder gaan afkolven en de moedermelk in de fles geven. Of ik daar nog tips voor had? Hmmm, natuurlijk. Maar eerst eens checken of ouders ook open staan voor andere opties? Bijvoorbeeld eerst gewoon de kansen bieden om direct aan de borst te voeden en kijken hoe het gaat? Laagdrempelig bijvoeden bij onrust of te weinig groei, deze keer wel een lactatiekundige inschakelen bij problemen, deze keer al wel kunstvoeding in huis halen als dat rust brengt, deze keer in de nacht de fles met afgekolfde moedermelk aanbieden als daarmee moeder op de benen blijft, deze keer een weegschaal huren zodat er nog wat controle qua gewicht is als moeder twijfelt na de kraamweek? Na wat geklets, wat gelach zie ik vader ontspannen en moeder steeds vrolijker kijken. Oh, het is niet zwart of wit. Er zijn nog veel meer opties?!
En dan de laatste afspraak. Door naar de verloskamers. Daar zie ik een stel ouders, die zijn doorverwezen door de gynaecoloog. Toen we net met het lactatiekundig spreekuur begonnen, vergat ik nog weleens het dossier te lezen en dacht ik, ik zie wel wat er zo voor mij staat. Zo gaat het tenslotte met consulten voor de praktijk ook. Maar daar ben ik van teruggekomen. Sommige situaties zijn in een ziekenhuis zo gecompliceerd dat het goed is vooraf wat informatie te hebben en daar mijn vragen en ons gesprek op af te kunnen stellen.
Het gaat om een moeder met een laag IQ en een belaste anamnese, die ook ongepland zwanger is en waarbij het onduidelijk is of zij voor haar kindje mag blijven zorgen. Tijdens het gesprek kom ik erachter dat moeder regelmatig knikt maar bij navraag echt niet begrepen heeft wat ik bedoel. Ze kijkt steeds met vragende ogen naar haar vriend maar ook die schijnt nog geen idee te hebben wat ze te wachten staat. Ik pas de informatie aan die ik normaal gesproken geef maar zelfs de basis blijkt moeilijk te bevatten te zijn voor deze ouders. Ik zie dat er veel psycho- sociale en praktische begeleiding is voor ouders dus ik laat het los. Dit zijn van die situaties waarbij ik mij soms echt afvraag of het geven van kunstvoeding niet beter zou zijn….? Ik weet dat juist in deze situaties borstvoeding geven zo helend, en simpel en goedkoop kan zijn maar oei, dit lijkt echt zwaar te worden voor deze ouders.
Zo, de ochtend in het ziekenhuis zit er bijna op. Iedereen gezien, die gezien moest worden dus klaar? Nee joh, eerst alle dossiers bijvullen en nog even snel de mail checken. Ach, de mail. Die beantwoord ik straks thuis wel. Er staan nog wat zaken op het to do lijstje….
De middag
Terwijl ik het ziekenhuis uitloop, bekijk ik mijn telefoon. Vijf ingesproken berichten! Een verloskundige met vragen, een kolf die retour kan, of er een weegschaal opgehaald kan worden, een moeder die een afspraak voor een kolfconsult wil maken en de moeder die om 14.00 uur een consult heeft gepland vraagt of 13.30 uur ook gaat lukken?
Snel naar huis dus, want ik heb al twee consulten gepland staan. Eentje in de middag en eentje thuis in de avond. Eerst de verloskundige terugbellen. Ik ben altijd blij als verloskundigen willen overleggen. Dan het ophalen van de weegschaal regelen. Gelukkig is manlief vanmiddag thuis dus die regelt dat. De kolf kan vanavond geretourneerd, dus nu hop in de auto naar het consult.
Voor een tweede keer
Een uitzondering. Voor een tweede keer op consult bij ouders. Dat gebeurt niet vaak. Meestal blijft het bij één keer consult en daarna nog een telefonisch gesprek of zoals de laatste tijd, steeds vaker via contact via WhatsApp. Daardoor ben ik wel 24 uur per dag bereikbaar maar ach, het kan altijd wel even tussendoor.
De moeder waar ik bij kom, is blij. In de kraamweek leek het goed te gaan maar daarna werd het aanleggen steeds meer een uitdaging en had deze moeder er geen goed gevoel bij. En dat klopt, de baby was flink afgevallen. Door een nieuw plan, dagelijkse WhatsApp begeleiding en een geweldige inzet van deze ouders heeft moeder na een paar weken alles weer op de rit. Productie weer op orde, een goed groeiende baby. Nu nog wat houdingen oefenen, vragen doornemen en zorgen dat ook die tepelhoed de kast weer in kan. En dat lukt! Wat een succesverhaal is dit zeg! En wat een geweldige vrouw dit! Trots!
Na deze lange dag ga ik naar huis. Er bestaat ook nog zoiets als het gezin, huishouden, huisdieren, sociale contacten, familie etc. Maar vandaag loopt het toch anders want er is meer te doen. Dus… eten koken, zorgen dat het huis er enigszins netjes uitziet, even op de bank liggen en dingdong het avondconsult is er al. Een moeder met pijnlijke tepels. We bespreken de eerste weken, moeder laat zien hoe ze de kleine aanlegt. Ai, daar valt nog veel winst te behalen. We passen de houding aan, moeder kijkt verbaasd op en zegt dat ze geen pijn meer voelt. Wat heerlijk, zo simpel kan het soms ook zijn.
Uurtje factuurtje
Zo, klaar? Ah nee, dan bestaat er nog zoiets als administratie! Factuur versturen en betalen…. En dan, koffie?! Wat een heerlijke baan heb ik!
Achtergrondinformatie
- In deze rubriek geven verschillende lactatiekundigen een beeld van hun werk. Dit is deel 1 van de serie.
- Ook een lactatiekundige nodig? Bij Kenniscentrum Borstvoeding vind je het overzicht van lactatiekundigen per provincie in Nederland.