Borstvoeding en werken in België

nwsbrcht-kolfkamer.jpgZowel moeders als werkgevers weten vaak niet hoe het nou precies zit met dat borstvoeden en werken. In de praktijk blijkt dat moeders vaak stoppen met de borstvoeding als zij weer gaan werken. Het blijkt vaak lastiger dan verwacht om werken en borstvoeding te combineren.
In dit artikel zetten we alle informatie over België voor jou op een rijtje.
Zowel de borstvoedende moeders als de werkgevers lopen tegen vragen aan. Hoe lang duurt de borstvoedingspauze? Waar kan ik prettig kolven? Ben ik echt verplicht mijn werkneemster te laten voeden? Hoe lang mag zij dan van haar plek om te kolven of te voeden? Waar moet ik als werkgever voor zorgen? Wat zijn mijn rechten?

Inhoudsopgave

Borstvoedingpauzen

‘Zodra u uw zwangerschap gemeld heeft, gelden speciale regels. Uw werkgever is dan verplicht om het werk zo te organiseren dat hierdoor uw gezondheid geen gevaar loopt en het verloop van de zwangerschap of de borstvoeding niet verstoord wordt.’

De rechten van de moeder

Je mag een half uur per dag afkolven of de tijd nemen je baby te voeden. Voorwaarde is dat je meer dan vier uur per dag werkt. Wanneer je langere dagen maakt, meer dan 7,5 uur, mag je nog een keer een half uur uittrekken om te kolven of te voeden.
Wanneer je recht hebt op twee pauzes per dag, dus totaal één uur, mag je er ook voor kiezen om één keer een uur pauze te nemen in plaats van twee keer een half uur.

Je mag afkolven tot je baby negen maanden is, soms langer wanneer je baby bijvoorbeeld te vroeg geboren is of wanneer je kunt aantonen dat je baby het langer nodig heeft. Je baby kan bijvoorbeeld allergisch zijn. Je mag dan maximaal nog twee maanden doorgaan met kolven.

Je werkgever is verplicht je een geschikte ruimte aan te bieden waar je in alle rust kunt kolven. Deze ruimte moet goed ventileerbaar en verwarmd zijn. Er moet een fijne stoel staan en een koelkast aanwezig zijn.

Je hebt recht op uitbetaling van de uren die je hebt gebruikt om te kolven. Je werkgever betaalt deze uren niet. Dit gaat via je ziekenfonds die een percentage vergoedt, ongeveer 80%. Je werkgever verzorgt maandelijks een attest en jij stuurt het ondertekend in, waarna je binnen dertig dagen betaald wordt.

Wanneer je gevaarlijk werkt doet, kun je in aanmerking komen voor lactatieverlof. Je kunt dan gebruik maken van een moederschapsuitkering tot je kindje zes maanden is. Je krijgt 60% van je loon uitbetaald door het ziekenfonds. Je werkgever moet een attest hierover bezorgen bij het ziekenfonds.

Zwangere werkneemsters en werkneemsters die borstvoeding geven, mogen geen overwerk verrichten. Op deze regel zijn er een aantal uitzonderingen, bijvoorbeeld voor de personen met een vertrouwenspost of personen met een leidinggevende functie die in de wetgeving wordt genoemd.

Je hebt recht op ontslagbescherming vanaf het moment dat je je werkgever hebt laten weten dat je borstvoeding gaat geven tot een maand nadat je bent gestopt met het geven van borstvoeding en kolven op je werk of tot het moment dat je wettelijk gezien op je werk niet meer mag kolven.

De plichten van de moeder

Je moet je werkgever minstens twee maanden op voorhand op de hoogte brengen van je voornemen om borstvoedingspauzes te nemen om je kind te voeden, dan wel moedermelk af te kolven. Je levert het bewijs dat je borstvoeding geeft met een attest dat je krijgt bij een consultatiebureau voor zuigelingen of met een medisch getuigschrift.
Je moet dat maandelijks opnieuw bewijzen dat je borstvoeding geeft. Je kunt hiervoor een bewijs halen bij Kind & Gezin of een medisch getuigschrift bij je eigen arts.

Een toilet is geen geschikte ruimte om te kolven!

Werkgevers in België

De rechten van de werkgever

Je werkneemster moet twee maanden voordat ze weer terugkomt om te werken aan jou laten weten dat ze borstvoeding geeft en blijft geven. Ze moet jou dan een aangetekende brief sturen of persoonlijk bij je langs komen en je laten tekenen voor ontvangst van deze brief.
Je werkneemster moet maandelijks kunnen aantonen dat zij nog steeds borstvoeding geeft. Dit moet ze doen door een bewijs te halen bij het zuigelingenbureau of bij haar persoonlijk arts.
Je hoeft je werkneemster niet te betalen voor de uren die zij gebruikt om te kolven of te voeden. Je kunt haar wel helpen die uren gedeeltelijk uitbetaald te krijgen van het ziekenfonds door maandelijks een attest in te vullen voor haar. Zij moet het daarna zelf in sturen naar het ziekenfonds.

De plichten van de werkgever

Je bent verplicht je werkneemster de kans te geven één keer per dag een half uur te kolven als zij vier uur werkt per dag (of meer). Als zij meer dan 7,5 uren werkt mag zij nog een keer een half uur gebruiken. Zij mag die twee pauzes ook als één lange pauze opnemen om te kolven (dus één keer een uur in plaats van twee keer een half uur)
Je bent verplicht te zorgen voor een ruimte die goed ventileerbaar en verwarmd is. Er moet een fijne stoel staan en een koelkast aanwezig zijn.
Je bent verplicht een inschatting te maken van de risico’s die je werkneemster loopt op de werkvloer. Als haar werk teveel risico’s oplevert kan zij in aanmerking komen voor lactatieverlof. Je hoeft haar dan niet uit te betalen, maar je moet wel zorgen voor een attest voor het ziekenfonds; het ziekenfonds regelt namelijk de uitbetaling van het verlof. Je werkneemster heeft recht op dit verlof tot haar kindje zes maanden oud is. Je kunt misschien ook zorgen voor een tijdelijke, minder risicovolle, baan.
Je mag je werkneemster niet ontslaan vanaf het moment dat ze heeft laten weten dat ze borstvoeding wil gaan geven (blijven geven) tot een maand na het moment dat ze wettelijk geen recht meer heeft te kolven op het werk.

Wat precies een geschikte ruimte is, is niet goed gedefinieerd. In het Arbo Informatieblad [nr. 12] staat dat de ruimte ‘geschikt’ moet zijn, wat kan worden opgevat als dat deze:

  • van binnenuit afsluitbaar moet zijn;
  • voldoende rustig en afgezonderd is;
  • voldoende verse lucht en voorzieningen voor klimaatbeheersing heeft;
  • vrij is van risico’s zoals gevaarlijke stoffen en verontreinigingen.

Kortom het moet een ruimte zijn waar je ongestoord en in alle rust kan afkolven. Het is er schoon, er staat een prettige stoel, het is er warm en je kunt het ventileren. Een stopcontact, warm en koud stromend water en een koelkast zijn natuurlijk handig.

Je kunt je afvragen of er meerdere ruimtes moeten zijn als er veel vrouwen zijn die afkolven of voeden; opdat iedereen ‘a la minute’ kan gaan kolven. Sommige vrouwen vinden het helemaal niet erg om samen te kolven en anderen spreken af hoe laat ze ‘aan de beurt zijn’. Om het aantal ruimtes te berekenen telt niet aantal werknemers, maar het aantal vrouwelijke werknemers in de vruchtbare jaren met kinderwens.
Daarbij gaat het niet om de ruimte op zich, maar om hoeveel vrouwen tegelijkertijd of na elkaar met voldoende bewegingsruimte en privacy daar kunnen kolven. Wij schatten in dat een stoel per drie tot vier voedende/kolvende vrouwen voldoende zal zijn.

Bedenk het volgende

Borstgevoede kinderen zijn het eerste levensjaar minder ziek; dit betekent minder verzuim van je werkneemster wegens ziekte van haar kind.
Je werkneemster zal met meer plezier beginnen na haar verlof als alles goed geregeld is en ze zal minder snel haar ontslag willen nemen.
Als je ervoor zorgt dat je werkneemster prettig kan kolven op het werk, leidt dat mogelijk tot een grotere motivatie, loyaliteit, tevredenheid en productiviteit van je werkneemster.
Het feit dat je je werkneemster de kans geeft borstvoeding te blijven geven geeft jouw bedrijf een sociaal en maatschappelijk bewust image.

Tips voor de werkneemster

  • Je mag tot je kindje negen maanden is, afkolven ‘in de baas zijn tijd’. Daarna hoef je niet te stoppen met afkolven als je dat niet wilt. Je kunt je pauzes gebruiken om te kolven. In overleg met je werkgever is er misschien zelfs meer mogelijk.
  • Je werkgever moet een geschikte ruimte voor je zoeken. Het kan handig zijn om je wensen uit te spreken of zelf voor wat aankleding van de ruimte te zorgen. Een gezellige ruimte maakt je meer ontspannen dan een kil hokje.
  • Je bent misschien even bezig om naar de kolfruimte te gaan en je daar op je gemak te voelen. Misschien kun je dit bespreken met je werkgever.
  • In sommige gevallen zal een half uur afkolven niet voldoende zijn en ook niet iedereen komt met twee keer kolven op een hele werkdag toe. Soms zal het nodig zijn ook je middagpauze gedeeltelijk voor het kolven te gebruiken. Praat met je werkgever hierover, misschien vinden jullie samen een oplossing. Algemeen moet je met je werkgever overeen komen wanneer je de kolf- of voedingstijden kunt opnemen. In de meeste gevallen zal dit direct voor of na een pauze zijn.
  • Zet de verwarming al ruim voordat je gaat kolven lekker aan in de ruimte waar je afkolft.
  • Heb je veel vergaderingen, ben je veel onderweg of werk je in het onderwijs? Misschien kun je afspreken dat men rekening met je houdt bij het plannen van een vergadering. Stel ook het roosterbureau op de hoogte van je kolfplannen.

Tips voor de werkgever

Het kan een vervelend idee zijn dat je werkneemster de werkvloer verlaat om naar haar kindje te gaan. In praktijk is zij waarschijnlijk minder tijd kwijt dan met kolven, omdat voeden van een kindje altijd effectiever is dan afkolven.
De eerste tijd zal het kolven misschien moeizamer verlopen. Geef je werkneemster de tijd aan de nieuwe situatie te wennen.
Probeer rekening te houden met haar bij het plannen van vergaderingen en dergelijke.

Informatie voor werkneemsters

Breng je werkgever op de hoogte

Misschien ben je er al tijdens je zwangerschap zeker van dat je borstvoeding gaat geven en kun je al voor je verlof aankaarten dat je wilt gaan kolven op je werk of je kindje wilt voeden bij de opvang. Of misschien laat je je kindje zelfs wel langs brengen op je werk. Zo kun je, in het ideale geval, met een gerust hart met verlof gaan. Als later in je verlofperiode beslist dat je op je werk wilt gaan kolven, ben je verplicht dit uiterlijk twee maanden voor je weer gaat werken te melden aan je werkgever.

Beginnen met kolven

Ongeveer drie weken voor je gaat werken is het prettig om het kolven te gaan oefenen, als je dat al niet al eerder gedaan had. Met het drinken uit een fles kun je beter al eerder gaan oefenen met je baby, zodat er minder kans is dat je kindje het drinken uit een fles nu nog moet leren. Je kunt je baby afgekolfde moedermelk in een fles geven na dat hij zes weken is. Daarbij is het wel belangrijk dat je kindje echt goed drinkt aan je borst, zodat het geen zuigverwarring krijgt. Als je kindje eenmaal uit een fles kan drinken, geef het dan minimaal een keer per week om te voorkomen dat hij het weer verleert.
Mocht het toch gebeuren dat je kindje zich geen raad weet met het flesje, dan kun je ook altijd een tuitbekertje proberen te geven zonder anti-lek beveiliging.

Tip

In de weken voor dat je weer gaat werken kun je meer gaan oefenen en je kind bijvoorbeeld twee of drie borstvoedingen niet live geven maar met een fles. Het liefst gegeven door iemand anders dan jij zelf. Maar als dat niet haalbaar is, dan geef je toch zelf die fles.
Buiten die flesvoedingen met moedermelk, blijf je de andere voedingen, zoals de [vroege] ochtend- en de [late] avondvoeding, gewoon live borstvoeding geven. Want juist dan drinken ze het meest en alles wat ze dan overdag eventueel te kort komen, wordt op dat moment ingehaald. Als je dus moedermelk met de fles wilt geven, en je had het nooit eerder geoefend, dan geef je eerst een klein beetje. Vooral niet dwingen. Om te voorkomen dat je kind honger lijdt, geef je een half uur later alsnog de borst. Niet direct na de fles, want dan kan je kind het idee krijgen dat de borst toch wel komt en dat er geen noodzaak is om de fles te pakken.

Als je straks gaat werken en je kind drinkt weinig bij de onthaalmoeder, dan hoef je je daar geen zorgen over te maken, omdat kinderen, zoals al eerder gezegd, in de avond alles weer inhalen. De vrees dat je kind dan onhoudbaar zou zijn of ‘s nachts weer wakker zou worden, als ze al doorslapen, hoeft ook niet gegrond te zijn. Dat verschilt allemaal enorm per kind.

Naar de opvang om je baby te voeden

Het naar je kindje toe gaan om het te voeden heeft als voordeel dat het voeden meestal makkelijker verloopt. Een kolfapparaat heeft ondanks alle moderne inzichten toch niet hetzelfde vermogen om melk uit je borsten te halen. Je baby doet dat veel beter. Wanneer je dus naar je kindje toegaat blijft je productie beter op peil. Het kunnen zien en aanraken van je kindje helpt daar nog eens extra bij. Voor je kindje is het natuurlijk prettig om jou te zien. Soms is het juist extra moeilijk om na een voeding weer afscheid te moeten nemen.

Soms kan het reizen vervelend zijn. Daarom is het fijn als je toch wat afgekolfde melk achter de hand houdt bij de opvang van je kindje en hem aan een flesje went. Mocht je dan eens in een file staan of een uitgelopen vergadering hebben, kan je kindje toch een flesje drinken.

Kopen of huren?

kolf-12.jpgAls je wilt gaan afkolven op je werk heb je natuurlijk een kolfapparaat nodig. Deze kun je huren, bijvoorbeeld via de thuiszorgwinkels, of kopen. Wanneer je een apparaat huurt, moet je de bijbehorende accessoires er meestal nog bijkopen. Dit omdat dat hygiënischer is. Het gaat dan om die delen die in contact staan met de afgekolfde melk. Op die manier worden er geen bacteriën en virussen overgedragen.

Welke kolfmethode

Er zijn een aantal kolfmethodes:

  • met de hand zonder kolfapparaat;
  • met een handkolf;
  • met een elektrische kolf.

Wat bij jou past is heel persoonlijk en het is wel zo prettig dat als je veel kolft dat het dan snel en effectief kan. Een dubbelzijdige elektrische kolf is dan een uitkomst omdat je twee borsten tegelijk afkolft.

Hier vind je meer informatie:

Kolftips

  • Zorg dat je gaat kolven op een rustige plek.
  • Zorg dat je hartslag en ademhaling rustig wordt. Neem dus eerst even een momentje rust voordat je gaat kolven.
  • Zorg dat je het warm genoeg hebt.
  • Probeer je hoofd helemaal leeg te maken en alleen aan je kind te denken.
  • Veel vrouwen vinden het prettig om alles in een zelfde volgorde te doen. Je krijgt dan een ritueel waar je aan gewend raakt en wat je lichaam kan herkennen.
  • Zorg ervoor dat je rekening hebt gehouden met de reistijd van en naar je werk. Je melk moet koel blijven tijdens het vervoer. Is je reistijd extreem lang of heb je een reizend beroep denk dan aan bijvoorbeeld. een koelbox met koelelementen.
  • Zorg dat je melk altijd voorzien is met een datumstikker en een naam. Als je je melk dan op je werk in een koelkast zet weet iedereen van wie de melk is. Als je je melk vergeet weet je altijd van welke datum de melk is.
  • Bedenk dat je niet alleen op de dagen dat je werkt hoeft te kolven. Je kunt er ook voor kiezen om alle dagen van de week te kolven zodat je meer melk op voorraad hebt.
  • Bedenk dat kolven iets is dat je moet leren. Vaak is het zo dat je in het begin langer bezig bent en minder opbrengst hebt dan als je een ervaren kolfster bent. Geef jezelf dus even de tijd om het onder de knie te krijgen.
  • Als het echt tegen zit: vraag bij je huisarts om de ocytocine neusspray. Deze neusspray wekt je toeschietreflex op met het hormoon oxytocine. Dit hormoon maak je zelf ook aan en zorgt ervoor dat je melk ‘los’ komt. Wanneer je pas begint met werken en moet gaan kolven, komt je toeschietreflex wel eens niet of pas later op gang. De neusspray kan je dan helpen.
  • Probeer het kolven zo snel mogelijk helemaal in je dag te voegen. Dat wil zeggen zie het niet als een onprettige lastige onderbreking, maar als iets dat er gewoon bij hoort.

Uitdaging: kolven in het onderwijs

Kolven in het onderwijs vergt misschien wat meer aanpassing. In het basisonderwijs is het misschien mogelijk dat iemand even jouw klas overneemt, terwijl je kolft. Misschien kun je de eerste tijd verzoeken om iemand die tijdens het speelkwartier let op jouw klas, zodat je die tijd kunt gebruiken om (een beetje) te kolven.
Wanneer je te maken hebt met middelbaar onderwijs of hoger onderwijs en er een rooster voor je wordt gemaakt, kun je van te voren niet alleen je werkgever op de hoogte brengen van je kolfplannen, maar ook het roosterbureau.

Uitdaging: kolven onderweg

Kolven onderweg is een uitdaging, maar met wat trucs is het mogelijk. Je kunt tussen de afspraken door in je auto kolven als je dat ziet zitten. Er zijn speciale adapters te koop voor kolfapparaten. Misschien kun je tussen afspraken door bij je baby langs of thuis langs om te kolven.

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden

Ik wil adverteren
Facebook Twitter Instagram

Gerelateerde artikelen

Facebook Twitter Instagram

Algemeen

Algemene vragen

Ontwikkeling door Developing