De wereldgezondheidsorganisatie raadt aan dat kinderen minimaal twee jaar borstvoeding krijgen. Maar ook dat de borstvoedingsrelatie na de tweede verjaardag doorgaat zolang moeder en kind dat willen. Maar hoe doe je het als je ook nog een baan hebt? In dit artikel vertellen moeders hoe zij het doen.
Moeders
Sanne, Danielle, Marlies, Esther, Angelique, Lydia, Margreet, Simone, Anne, Sandra, Kata, Anja.
Sanne
Zowel bij Myrthe als bij Thijmen heb ik op mijn werk gekolfd tot ze ongeveer een jaar waren. In overleg met mijn werkgever kon ik dat ook na negen maanden blijven doen. Rond die tijd ging ik van twee keer naar een keer per dag kolven. Ik kolfde wel heel makkelijk. In tien minuten dubbelzijdig kolven had ik bijna twee voedingen bij elkaar. Vaak deed ik zelfs wat denk- of leeswerk ondertussen. Toch vond ik het ook best intensief: vooral het afwassen en steriliseren van alle kolfspullen kostte best veel tijd. Zo voelde dat althans.
Vanaf ongeveer twaalf maanden ben ik gestopt met kolven. Myrthe en Thijmen dronken vanaf dat moment op mijn werkdagen overdag water en aten brood en fruit. Bij thuiskomst was, en is het dan eerst even lekker bijtanken, letterlijk en figuurlijk. Op mijn vrije dagen zijn ze altijd gewoon op verzoek blijven drinken. Myrthe heeft dit gedaan tot ze vier jaar was. Thijmen is nu zestien maanden. Hoe lang hij zal blijven drinken, zullen we wel zien.
Soms zeggen mensen dat ze het knap vinden dat ik het ‘zo lang’ ‘volhoud’. Dan vertel ik altijd dat de eerste zes tot twaalf maanden soms best als een prestatie voelden. Maar nu is het alleen nog maar makkelijk en genieten.
Danielle
Ik ben zelfstandig ondernemer en ik heb gelukkig nooit moeilijk hoeven doen over kolven en zodoende heb ik dat bij elkaar meer dan twee jaar gedaan. Ik werk thuis, dus dat zorgt voor een ontspannen kolfomgeving, maar ook op weg naar afspraken nam ik kolf en koelbox mee. Op de crèche of bij hun grootouders hebben mijn kinderen op die manier ook kunnen genieten van mama’s melk, en dat vind ik heel fijn. Ik vind het belangrijk dat moeders weten wat hun rechten en mogelijkheden zijn om hun kind te blijven voeden als ze weer gaan werken, en dat ze er niet meteen vanuit gaan dat ze moeten afbouwen of stoppen. Mijn ervaring is dat borstvoeden makkelijker wordt naarmate je kind ouder is, dus ik zie geen problemen in de combinatie van werk en het voeden van een ouder kind. Natuurlijk zijn er soms uitdagingen, maar het is de moeite absoluut waard!
Marlies
Mijn zoontje is nu ruim drie jaar. De borstvoeding is wel afgebouwd, maar niet gestopt. Al een hele tijd geef ik de borst alleen voor het slapen, gewoon voor de lekker en ook omdat ik ervan overtuigd ben dat het goed is voor zijn immuunsysteem.
Esther
Ik geef mijn zoon van twee-en-een-half jaar en dochter van vier maanden beiden de borst. Het meest geweldige vind ik tandemvoeden, alhoewel mijn zoontje alleen nog ’s ochtends en ’s avonds de borst krijgt. ’s Ochtends nog in zijn pyjama zo uit bed en ’s avonds in zijn pyjama vlak voor hij weer naar bed gaat. Samen even wakker worden en even rustig worden voor de nacht. Als hij geen zin heeft, dan niet, dat is ook prima. Soms als ik tussendoor mijn dochter zit te voeden wil hij ook, en dat mag meestal ook, afhankelijk van de situatie.
Ik heb niet gewerkt tot mijn zoontje zo’n anderhalf was. Toen had hij al geen volledige borstvoeding meer. Alleen thuis dronk hij. Nu werk ik het grootste deel van de week, mijn dochter gaat meestal mee naar het werk, dus die kan ik daar voeden. Mijn zoon gaat niet mee, maar omdat hij alleen ’s ochtends vroeg en ’s avonds drinkt is dat geen probleem met de borstvoeding.
Angelique
Ik heb het geluk dat kolven bij mij niet lang duurt. Alles bij elkaar (van mijn werkplek weg gaan, tot er terug komen) duurt het maximaal vijftien minuten. Ik heb met mijn werkgever kunnen afspreken dat ik mocht blijven kolven onder werktijd. De gedachte van mijn werkgever daarbij was dat iedereen wel eens van zijn werkplek is bijvoorbeeld om koffie te gaan drinken of te roken. Ook als ik voor mijn werk ergens naar toe moest was er altijd wel een mogelijkheid om te kolven, meestal belde ik daar dan vooraf even over. Toen mijn dochter anderhalf jaar was ben ik mijn eigen bedrijf gestart en kon ik dus kolven wanneer ik maar wilde. Ik heb naast mijn werk ook een jaar lang een opleiding gevolgd. Ook daarbij heb ik geen belemmeringen ervaren. Er is altijd wel een keer een pauze en die gebruikte ik dan om te kolven.
Lydia
Totdat mijn dochter een jaar was, heb ik niet gewerkt. Het was heerlijk om het eerste jaar van haar leven haar overal en altijd te kunnen voeden. En niet te veel te hoeven kolven, alleen als ik een paar uurtjes bij haar wegging. Toen ze een jaar was, nam ik een nieuwe baan. Ik had een baan van twee en soms drie dagen per week. Omdat ze al een jaar was en al flink wat ander eten nam, dronk ze niet zoveel melk meer als in de eerste maanden. In die periode, zag haar borstvoedingspatroon er thuis als volgt uit: ’s ochtends vroeg, tijdens lunchtijd, aan de einde van de middag en bij het naar bed gaan en ’s nachts. Op een werkdag gaf ik haar ’s ochtends vroeg de borst en kolfde op het werk één keer. Toen ze anderhalf jaar was, ben ik gestopt met het kolven op mijn werk. Ze nam thuis alleen nog ’s ochtends vroeg en ’s avonds bij het naar bed gaan de borst en midden in de nacht. Ik stopte met kolven toen ik merkte dat er nog maar heel weinig uitkwam. Nu drinkt ze alleen nog maar ’s nachts.
Margreet
Ik werk in een ziekenhuis en heb een dochter van negentien maanden. Ik ben twee keer per week weg van kwart voor acht tot kwart voor zes en een keer tot een uur. Mijn dochter drinkt ’s nachts flink door en ’s ochtends ook nog even. Ze is een slechte slaper en door de borstvoeding slapen we met z’n allen nog een beetje. En zodra ik ’s avonds weer thuiskom hapt ze zichzelf weer aan mij vast.
Ik heb gekolfd tot ze ongeveer een jaar was, toen ben ik ermee gestopt. Dochterlief is namelijk van mening dat moedermelk regelrecht uit de bron moet komen, anders hoeft ze het niet. Daarvoor ben ik blijven kolven, vooral om de productie op gang te houden, en meestal maakte ik pannenkoeken van mijn melk. Die vond en vindt ze heel erg lekker! Op het kinderdagverblijf at ze nogal wisselvallig en weinig. ’s Avonds, ’s nachts en op de dagen dat ik werkte haalde ze de schade dan weer in. Inmiddels eet en drinkt ze gelukkig veel beter. En als ik er ben drinkt ze gewoon wat vaker, maar vooral ook voor het slapen gaan. Zo in het ‘gewone’ leven is voor ons borstvoeding en werk dan ook prima te combineren. Niet volgens de schema’s van zoveel keer per dag zoveel eten, maar over de hele etmaal gerekend komt er binnen wat er binnen moet komen!
Daarnaast moet ik voor mijn werk echter ook een aantal keren naar een nascholing die iedere keer drie dagen duurt. Met een dag- en avondprogramma en overnachting intern. De eerste keer was mijn dochter net een jaar en een zeer slechte slaper was. Toen heb ik haar ‘ met mijn ouders als oppas voor overdag ‘ meegenomen. De cursusleiding vond dit voor borstgevoede kinderen prima, het was niet de eerste keer dat het gebeurde. Maar dit leverde voor mij zoveel stress op dat ik dat niet weer heb gedaan. De keren daarna heb ik voor mezelf besloten dat moederschap en werk soms niet samen gaan, en dat dat hier voor ons geldt. Ik kies dan toch echt voor mijn kind. Ik heb overlegd met de organisatie dat ik het avondprogramma niet volg en thuis slaap. Overdag krijgt ze, net als anders, dan gewoon ander eten en drinken en ’s avonds is mama’s borst er weer om bij in slaap te vallen.
Simone
Met een drukke, grotendeels, buitendienstfunctie leek het me dan ook een mooi streven om in ieder geval vier maanden borstvoeding te geven. Dat langer borstvoeding geven een optie was in combinatie met mijn werk was nog helemaal niet in me opgekomen. Eenmaal op dreef stelde ik de grens al snel bij naar zes maanden. Toegegeven, eenmaal weer aan het werk viel dat niet altijd mee. Weer een nieuw ritme en rust vinden om te kunnen voorzien in de drinkbehoefte van ons mannetje terwijl ik ook weer mijn werkplek alles wat daarbij komt kijken moest hervinden. Het kolven in het magazijn tussen de dozen. Het plannen en regelen tussen afspraken door bij klanten op locatie door het hele land. Na het passeren van de magische zes maanden grens, werd negen maanden het doel, tot ik me bedacht waarom ik überhaupt een doel moest stellen en niet gewoon kon kijken hoe het zou lopen om vooral te genieten van dit wonder der natuur.
Ik heb gedurende vijftien maanden op de meest bijzondere plekken gekolfd. Mijn baas maakte ook na negen maanden absoluut geen probleem ervan. Inmiddels eet en drinkt ons zoontje natuurlijk ook allerlei andere dingen. Ik merk in mijn omgeving dat langvoeden helaas nog niet echt geaccepteerd is. Tot een half jaar vinden mensen het vooral knap en bewonderswaardig. Na dat half jaar komt als snel de vraag hoelang je dáár nog denkt mee door te gaan. Na een jaar word je toch wel een beetje vreemd en meewarig aangekeken.
Anne
Het combineren van werk met het voeden van mijn kind? Het is helemaal geen issue. Dat is juist zo makkelijk. Toen hij ruim één jaar was, heb ik mijn kolf aan de wilgen gehangen. Sindsdien drinkt hij koemelk, rijstemelk, vruchtensap of diksap als ik op mijn werk ben. Als we samen zijn, drinkt hij bij mij. Geen omkijken naar.
Sandra
Ik ben moeder van twee jongens van ruim twee jaar en van acht maanden. Ik ben muzikant. Ik ken geen enkele andere muzikant die borstvoeding geeft. En slechts twee die ooit borstvoeding hebben gegeven, gaven dat geen van beiden langer dan een half jaar. Een vriendin van mij zei ooit: ‘Met mijn werk kan ik geen borstvoeding geven.’ Veel muzikanten zijn bang dat ze niet teruggevraagd worden als ze speciale wensen hebben. Maar mijn ervaring is dat men best wil meewerken als je zegt dat je borstvoeding geeft en af en toe moet kolven, ook als je kind ouder is dan een jaar.
Wat ik lastiger vind, is dat onze beide jongens graag aan de borst in slaap vallen. Mijn repetities en concerten zijn vaak ’s avonds, dus dat zijn voor papa geen gemakkelijke avonden. Dat is één van de redenen dat ik sinds de geboorte van onze jongste minder ben gaan werken.
Kata
Donja is nu bijna drie jaar en drinkt voor haar dutje, voor het slapen en soms ’s nachts bij mij. Ik werk drie dagen in de week en heb op mijn werk gekolfd tot ze dertien maanden was. Toen mijn kolfrecht was afgelopen, heb ik niets besproken met mijn baas. Inmiddels was ik zo geroutineerd dat ik in twee keer tien minuten klaar was. Ik had een goede kolf, neusspray met kunstmatige oxytocine en lekker veel spullen zodat ik niets ter plekke hoefde af te wassen. Het was voor mij zó vanzelfsprekend dat ik binnen werktijd iets deed was voor mij essentieel was. Sommige andere mensen gaan immers onder werktijd
roken, naar huis bellen of hun privé mail checken als ze dat belangrijk vinden.
Anja
Ik ben wijkverpleegkundige en werk een avond van 16.30 tot 23:00 uur per week en eens in de vier weken een weekend. Dan werk ik twee avonddiensten van 15:00 tot 23:00 uur. Leonie is bijna drie jaar en drinkt nog regelmatig bij mij, vooral als ze moe is. Dan valt ze binnen tien minuutjes in slaap. Op mijn werkavond kruipt ze lekker bij haar vader op schoot en valt daar in slaap. Quincy is ruim tien maanden en voor hem neem ik tijdens mijn dienst nog wel de tijd om te voeden. Toen hij negen maanden werd, heb ik de planningsmedewerksters gevraagd of ze er nog wel rekening mee wilde houden. En als er ruimte is, krijg ik deze. Meestal is dat nu zo rond etenstijd, dus dan eet ik zelf een paar hapjes en voed Quincy. In het begin van de nacht meldt hij zich dan vanzelf weer voor een voeding. Leonie had het een tijd lang erg moeilijk als ik er niet was ’s avonds. Totdat ik haar op een avond slapend heb aangelegd, toen ik thuis kwam. Na een paar avondjes had ze dit door, ze wist dat ze weer borstvoeding kreeg, zodra mama thuis kwam en zo werden de avonden hier thuis een stuk rustiger.
Lees ook
- Lees Boekje Borst en Baan
- Boekje Borst en Baan bestel je via de Webshop van Kenniscentrum Borstvoeding.
- Werken als je borstvoeding aan een dreumes geeft
- Borstvoeding en werk in Nederland
- Borstvoeding en werk in België
- Het Nieuwe Borstvoeding Boek, Stefan Kleintjes, lactatiekundige Groningen-Bedum & Gonneke van Veldhuizen-Staas, lactatiekundige Helmond
- Eten voor de Kleintjes, kleintjes van 0-4 leren zelf eten, Stefan Kleintjes, kinderdiëtist en lactatiekundige Groningen Bedum; 10e druk september 2019
- Bestel hier je boeken bij Kenniscentrum Borstvoeding