Nachtvoedingen en doorslapen. Twee onderwerpen die onlosmakelijk aan baby’s zijn verbonden. De verwachtingen over doorslapen zijn vaak hooggespannen. Het ene perspectief is de fysiologie van de baby. Waarom zijn nachtvoedingen belangrijk voor zowel baby als moeder en wat zie je in de praktijk als de blauwdruk van de baby zoveel mogelijk volgt? Het andere perspectief is onze maatschappij. Welke beelden zijn er over baby’s, slapen en voeden. En tot slot: welke spanningsboog levert dat op in de praktijk?
Behoeften baby botst met maatschappelijke opvattingen
Om maar met de deur in huis te vallen: de belangrijkste boodschap is dat de behoeften van de baby botsen met de maatschappelijke opvattingen over borstvoeding, baby’s en slapen. Langere tijd nachtvoedingen geven is in onze maatschappij niet gewoon, terwijl dit vanuit de fysiologie van een baby gezien heel normaal is. Hierdoor hebben ouders en hun omgeving onrealistische verwachtingen ten aanzien van hun baby’s nachtelijk voedingsgedrag. En erger nog, deze opvattingen brengen de borstvoedingsrelatie tussen moeder en kind in gevaar.
Wat zijn nou zoal die maatschappelijke opvattingen?
Er volgen er hier een paar.
Starten moet, maar doorgaan is ‘knap’ (en dus niet gewoon!)
Hoe komt het dat maatschappelijke opvattingen zo weinig ondersteunend zijn aan borstvoeding? We zien dat al aan de borstvoedingcijfers. Ondanks dat starten met borstvoeding de sociale norm is, is bij baby’s van een maand oud kunstvoeding cijfermatig gezien meer gewoon dan borstvoeding.
Borstvoeding geven is dus iets wat met elke dag dat je kindje ouder wordt, bijzonderder wordt. Raar toch dat iets zo normaals als iets bijzonder wordt gezien!
Als een moeder veel barrières moet slechten om borstvoeding te geven, moet ze haar persoonlijke keuze om borstvoeding te geven verdedigen. De ‘steun’ die moeders krijgen, is vaker gericht op het afraden van borstvoeding, dan op het helpen om het te slagen: ‘Je hebt toch al drie weken borstvoeding gegeven, da’s toch al heel knap!’ of ‘Met de fles komen ze er ook wel hoor.’ en ‘Je hebt er wel veel voor over zeg.’
Hier komt overigens ook de dubbele moraal over borstvoeding duidelijk naar voren. Starten ‘moet’, doorgaan alleen als het niet te veel moeite kost en niet te lang duurt.
Borstvoeding is de ‘ideale’ voeding
Wat is daar mis mee, zou je zeggen? Een heleboel! Zolang borstvoeding ideaal is, is het niet normaal en dus bijzonder. Iets wat beter is, is niet de norm. Dat is beter dan de norm. Borstvoeding presenteren als ideaal draagt niet bij aan sociale acceptatie. Iets wat ‘het beste’ is, is natuurlijk een mooi streven, maar niet essentieel. Goed is goed genoeg.
Er zit nog een aspect aan deze opvatting: als borstvoeding ‘ideaal, optimaal en het beste’ is, maakt dat de moeder dan een streber, een perfectionist of iemand die alles beter wil doen? Dat is iets waar ‘wij Nederlanders’ niet van houden. De uitspraak ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ is een typisch Nederlandse uitdrukking die dat weergeeft.
Autonomie is belangrijk en samen-slapen ‘levensgevaarlijk’
De autonomie van de moeder wordt hoog gewaardeerd, soms door de moeder zelf, soms door de maatschappij (‘moeders moeten ook aan zichzelf denken’). Ook de opvattingen over voeden en slapen zijn vaak moeilijk te combineren met borstvoeding.
Er bestaat een zwaarwegend advies tegen samen-slapen waardoor nachtvoedingen meer belastend zijn voor de moeder dan nodig is.
De maatschappij verwacht andere dingen dan baby’s normaal vinden, en die alle baby’s nodig hebben. De maatschappij verwacht dat de frequentie van de voedingen snel afneemt met de leeftijd van de baby, dat baby’s alleen in hun bedje slapen en ook doorslapen, het liefst het klokje-rond.
Onze maatschappij verwacht dat baby’s ‘echte voedingen’ nemen, en niet regelmatig een klein beetje. Hun ouders mogen dat overigens weer wel doen, en snacken er wat op los ’s avonds voor de buis of zomaar omdat ze er zin in hebben.
Het heersende beeld is dat nachtvoedingen maatschappelijk acceptabel zijn, zolang ze enkel in de eerste drie maanden gegeven worden en ook afnemen in aantal. Langer dan drie maanden je baby nachtvoedingen geven en/of meerdere nachtvoedingen geven per nacht is niet de norm.
De maatschappij is dus niet zo borstvoedingvriendelijk en dat geeft onrust
Dit waren ze dan, een paar voorbeelden die laten zien waarom onze maatschappij niet zo borstvoedingvriendelijk is als we zouden willen.
Het soms grote gat tussen realiteit en verwachting, zorgt voor onrust. En de natuurlijke neiging van mensen is om deze op te heffen.
Dit brengt risico’s voor de borstvoedingrelatie tussen moeder en baby met zich mee, variërend van vroegtijdig stoppen met nachtvoedingen, waardoor de groei van de baby mogelijk vermindert of de melkproductie afneemt, tot aanvullen of overstappen op kunstvoeding, waardoor de borstvoeding snel afneemt. En dat is zo jammer en zo onnodig!
Moeders verdienen rust, vanzelfsprekendheid en vertrouwen
Met zijn allen kunnen we ons steentje bijdragen dat moeders een sociale omgeving treffen waarin zij hun eigen weg kunnen vinden en zich gesteund weten in hun behoefte om te voldoen aan de natuurlijke behoeften van hun baby. En moeders met een baby aan de borst: zoek die positieve sociale omgeving dus op! Er komen steeds meer borstvoedingcafé’s.
Dus moeders die borstvoeding geven, kom naar de bijeenkomsten, voor vragen, maar vooral ook voor de gezelligheid, voor een kop koffie en een gesprek over baby‘s, borstvoeding en zo. En als je zelf niet meer voedt, kom dan ook nog eens en wees de jongere moeders tot steun. Laat hen zien hoe normaal borstvoeding geven is en help mee een positieve omgeving voor andere moeders die borstvoeding te creëren! In mijn eigen gezin heb ik ervaren hoe belangrijk die positieve omgeving is. Waar we bij ons eerste kind zochten naar ‘hoe het zou moeten’, waren bij onze jongste nachtvoedingen inmiddels fysiologisch en sociologisch geworden. De rust, vanzelfsprekendheid en het vertrouwen die dat met zich meebrengt, verdient elke moeder. En die borstvoeding aan de borst, dat verdient natuurlijk elke baby.
Bron
- \t
- Nachtvoedingen, fysiologisch en ook sociologisch?, Femke van Roozendaal-Hendrikx
Lees ook
- Nighttime parenting. How to get your baby and child to sleep, William Sears (2001)
- Over borstvoeding en taalgebruik
- Breast is no longer best, Gribble, K.
- Diverse artikelen over veilig samen slapen
- Huid, hersenen en hormonen, Rachel Verweij.