Borstvoeding en medicatie

Gebruik je bepaalde medicatie en is het onduidelijk of je borstvoeding kunt blijven geven of kan gaan geven? Onnodig vaak wordt je, als je een bepaald medicijn gebruikt, geadviseerd om borstvoeding op te geven. Men neemt gemakshalve het zekere voor het onzekere omdat men niet weet wat de invloed is van het medicijn, of van zijn afbraakproducten, op de kwaliteit van de moedermelk of op het jonge kind, dat drinkt aan de borst. Lees verder en raadpleeg de medicijnenlijst van Thomas Hale met ruim 750 medicijnen: dikke kans dat je borstvoeding kunt blijven geven.

Inleiding

Het is niet altijd duidelijk of de moeder bij een bepaalde medicatie borstvoeding mag geven. Artsen zijn helaas niet altijd goed geïnformeerd en van het lezen van de bijsluiter word je meestal ook niet veel wijzer. Onnodig vaak wordt moeders die een bepaald medicijn (moeten) gebruiken afgeraden om borstvoeding te (blijven) geven. Men neemt gemakshalve het zekere voor het onzekere omdat men niet weet wat de invloed is van het medicijn, of van zijn afbraakproducten, op de kwaliteit van de moedermelk of op de zuigeling die gevoed wordt aan de borst.

Veilige adviezen

Bijsluiters of het Repertorium of het Farmacotherpautisch Kompas adviseren te vaak om de borstvoeding te stoppen. Dit is een voor de fabrikant ‘veilig’ advies: de fabrikant dekt hiermee vooral zichzelf in. Er wordt geen rekening gehouden met de gevolgen voor moeder en kind die, als gevolg van dit advies, de borstvoeding staken. De nadelen van kunstvoeding zijn bekend, evenals de voordelen van de borstvoeding. En toch worden deze voors en tegens niet altijd mee gewogen bij het advies om de borstvoeding te staken. Ontraden van borstvoeding gebeurt helaas nog vaak terwijl de mogelijkheid tot het voorschrijven van een veiliger medicijn niet eens onderzocht wordt

Concentratie van het medicijn in de moedermelk

Door betere technieken is het mogelijk geworden zelfs de kleinste sporen medicijn aan te tonen. Maar het feit dát er medicatie aantoonbaar is in de moedermelk wil nog niet zeggen dat het een gevaar oplevert voor het kind dat de melk drinkt. De invloed van het medicijn, of restanten van het medicijn, op het kind zijn onder andere afhankelijk van:

• de concentratie van het geneesmiddel in de melk (afhankelijk van de aard van het geneesmiddel, de dosis en tijd van inname);
• de hoeveelheid melk die het kind drinkt;
• de maagzuurbestendigheid van het medicament;
• de mate van absorptie vanuit het maagdarm kanaal van de baby en mogelijkheid de lever te passeren;
• en dus de plasmaconcentratie bij het kind;
• de aard van het geneesmiddel: de respons kan bij jonge kinderen anders zijn dan bij oudere kinderen en geneesmiddelen kunnen ook in kwalitatieve of kwantitatieve zin invloed hebben op de aanmaak van borstvoeding;
• de periode dat het gebruik van het geneesmiddel met het geven van borstvoeding gecombineerd wordt.

Maak een gefundeerde keuze

Om een gefundeerde keuze te maken met betrekking tot het gebruik van medicatie en het geven van borstvoeding, dienen de arts en de moeder zich goed te (laten) informeren. Een advies door een deskundig apotheker waarin zowel de noodzaak en wens van borstvoeding als de noodzaak van geneesmiddelgebruik en de mogelijke alternatieven afgewogen worden, kan dit ondersteunen. Raadpleeg de literatuur, de nieuwste medicatielijst uit 2015 of de andere bronnen die hieronder genoemd worden.

Quotes

‘Tot op heden heb ik het nog niet met de gynaecoloog besproken, maar voor zover ik nu weet is het wel duidelijk dat ik geen borstvoeding mag gaan geven.’ ‘Ik ben zelf gaan zoeken op trombose en borstvoeding en vond via apotheek.nl veel trombose medicijnen met bijsluiters waarvan verschillende met borstvoeding kunnen. Maar erg zeker ben ik er niet over.’ ‘Indien jouw kinderarts over de juiste boeken beschikt, zal haar advies zijn dat je bij de meeste bloedverdunners gewoon borstvoeding kunt blijven geven.’ ‘Mag een borstvoedende moeder gevaccineerd worden voor de gele koorts?’ ‘Volgens het farmacotherapeutisch kompas moet gebruik van dit medicijn tijdens de borstvoeding worden vermeden…, maar het is niet sterk en zou dus in lage doseringen wel gebruikt mogen worden. Denk ik dan.’ ‘Dit middel komt in de moedermelk en heeft daardoor een kleine kans op bijwerkingen voor het kind. Dit merkt u aan het feit dat de baby prikkelbaar is, veel huilt, slecht drinkt, suf is of diarree heeft. Borstvoeding is verantwoord, als u let op deze verschijnselen. U kunt dan op tijd uw arts raadplegen.’ ‘Mijn zus moet verdoofd worden bij de tandarts. De tandarts zegt dat de verdoving geen kwaad kan voor de borstvoeding, maar ze vertrouwt het niet helemaal, want ze geeft volledige borstvoeding.’

Lees ook

• Borstvoeding en geneesmiddelen, Janet Hoven
• Breastfeeding, drugs, herbs, environmental toxins, mother and infant diseases
• Arzneimittelsicherheit in Schwangerschaft und Stillzeit
• Welk medicijn mag bij borstvoeding
• Geneesmiddelen, zwangerschap en borstvoeding 2011 (5de druk). Stichting Health Base
• Commentaren medicatiebewaking, Gier de JJ, Buren van HCS (red). Pharmacom Medicom 2013-2014. Stichting Health Base, 2013. In dit uitgebreide boek worden praktische en up to date bijgewerkte adviezen over geneesmiddelgebruik, o.a. tijdens zwangerschap en lactatie, besproken. Het verschijnt jaarlijks en is te bestellen bij de Stichting Health Base
• TIS geeft telefonisch informatie uitsluitend aan artsen, verloskundigen en apothekers over mogelijk schadelijke effecten van geneesmiddelen en andere stoffen op het kind tijdens de zwangerschap en de lactatieperiode. TIS geeft informatie, geen medisch advies.
• Hale’s Medications and Mothers’ Milk 2014
• De site van Thomas Hale pharmacoloog
• The Transfer of Drugs and Other Chemicals Into Human Milk American Academy of Pediatrics [AAP]
• Treating Mental Illness in Lactating Women Anne Buist, MBBS, M.Med, MD, Franzcp; Medscape Women’s Health 6(2), 2001
• Breastfeeding and the Use of Human Milk van de AAP
• The Transfer of Drugs and Other Chemicals Into Human Milk standpunt van de AAP
• Middelen bij infectiezieken tijdens de borstvoeding
• Arzneimittelsicherheit in Schwangerschaft und Stillzeit, de Shaefer-online. Schaefer is een toonaangevend naslagwerk voor medicatie bij zwangerschap en lactatie. Samengesteld en onderhouden door PD Dr. med. Christof Schaefer (Kinderarzt; Projektleitung); Dr. med. Corinna Weber-Schöndorfer (Innere Medizin); Cornelia Borisch (Gynäkologin); Stephanie Padberg (Kinderheilkunde); Dr. med. Maria Hoeltzenbein (Humangenetikerin); Mary Panse (Medizinpädagogin); Prof. Dr. Anke Rohde (Gynäkologische Psychosomatik, Universitätsfrauenklinik Bonn) en goedgekeurd door het Bundesministerium fuer gesundheit.