Er zijn verschillende redenen waarom je kindje zich soms niet meer comfortabel voelt aan de borst. Na een aantal maanden, een half jaar, een jaar en daarna kunnen kindjes plotseling moeite hebben met borstvoeding. Veel moeders denken dan dat dit het einde betekent van de borstvoeding. Dit hoeft zeker niet het geval te zijn. Wanneer je de oorzaak weet, kan je de juiste actie ondernemen en kan je bijna altijd weer doorgaan met de borstvoeding zolang jullie het samen prettig vinden. In het eerste jaar zal een kindje zichzelf niet zomaar spenen omdat hij/zij ‘er genoeg van zou hebben’. Een kind is in dat eerste jaar namelijk voor het grootste gedeelte afhankelijk van moedermelk. Daarom kijken we eerst naar de mogelijke oorzaken en vervolgens naar de mogelijke oplossingen bij, wat in de volksmond ‘borstweigeren’ wordt genoemd.
Inhoudsopgave
Te druk om te drinken
Miscommunicatie
Je kind heeft ergens pijn
Je kind is of wordt ziek
De smaak van de melk of mama’s geur is anders
Je kindje eet te veel bijvoeding en/of drinkt te veel ander drinken
De melkstroom is minder of de toeschietreflex laat op zich wachten
Je kindje is ergens van geschrokken
Terug aan de borst: een samenvatting
Extra tips
In de tussentijd: Stel je productie veilig
Lees ook
Te druk om te drinken
Het kan zijn dat je kindje de wereld ontdekken en leren kruipen of lopen soms veel interessanter vindt dan drinken aan de borst. Hij vraagt er daarom niet om en wanneer je hem de borst aanbiedt, wijst hij het af omdat hij liever verder gaat met waar hij mee bezig is. Nu je kindje wat ouder wordt kan hij ook ‘anders’ gaan drinken aan de borst, als er al sprake was van een bepaald patroon. Hij wil bijvoorbeeld vaker een kleiner slokje omdat het verder wil met spelen en ontdekken. Jij verwacht dan misschien dat hij langer had moeten drinken, terwijl hij al voldaan is en later weer zal aankloppen voor een kleine slok. Blijf je dan aanbieden wanneer hij genoeg heeft, kan het heel goed zijn dat hij laat merken dat hij nu niet wil. Het komt er op neer dat je kindje (zowel jong als ouder) wil drinken en ook het beste drinkt wanneer hij zelf aangeeft te willen drinken. Ook wanneer dit een ander patroon is dan je gewend bent.
Blijf dus vooral voeden op verzoek en bied de borst zelf extra aan wanneer je kind slaperig is. Vooral de avond- en nachtvoedingen zijn hier uitermate geschikt voor. Wanneer je samen slaapt zullen nachtvoedingen makkelijker kunnen plaatsvinden zonder al te veel (of geen) verloren slaap. Overdag kun je je kindje als het drinkt aan de borst, tegelijkertijd ergens mee laten spelen. Dit kan zijn favoriete knuffel, een speeltje of een ketting zijn. Wanneer je kindje snel is afgeleid, kun je er (tijdelijk) voor kiezen om te voeden in een rustige omgeving.
Miscommunicatie
Afhankelijk van de leeftijd van je kind kan hij steeds beter aangeven wat hij wil. Soms is het echter onduidelijk. Waar voorheen je kleine met een paar lipbewegingen of een knuistje in zijn mond aangaf dat hij de borst wilde, kan het nu zo zijn dat de borst niet altijd is wat hij wil. De wereld wordt steeds groter en je kindje kan steeds meer. Alleen precies aangeven wat hij wil of wil doen is nog moeilijk. Misschien is hij gewoon moe, overprikkeld of wil hij iets wat hem nog niet lukt en raakt hij daardoor gefrustreerd. Wanneer je dan de borst aanbiedt en dit was voor je kindje niet de oplossing, dan kan je oudere baby of dreumes duidelijk laten weten dat het niet de borst is wat hij nu wil.
Probeer dus uit te vinden wat je kind echt wil of nodig heeft en vraag of hij de borst wil voordat je die daadwerkelijk aanbiedt.
Je kind heeft ergens pijn
Er zijn kindjes die bij pijn juist frequent aan de borst willen drinken voor troost en pijnstilling. Maar er zijn ook kindjes die de borst juist nu niet fijn vinden. Doorkomende tanden en kiezen zijn de meest voor de hand liggende veroorzakers van pijn. Pijn in de mond, zoals bij spruw, kan er ook voor zorgen dat je kindje niet wil drinken. Ook oorpijn kan een zeer storende factor zijn.
Wanneer je kindje last heeft van pijn dan is het belangrijk op de oorzaak weg te nemen of wanneer dit niet mogelijk is, de pijn te verlichten. Probeer eens in een andere houding te voeden. Wellicht is de houding waar je normaal in voedt juist onprettig omdat de pijnlijke plek wordt belast. Wanneer de oorzaak duidelijk is (zoals bij een oorontsteking) kun je eventueel zorgen voor medicatie tegen de pijn. Als je kindje de borst weigert omdat hij tandjes krijgt, kun je hem voor de borstvoeding op iets kouds laten kauwen. Wanneer hij al bijvoeding krijgt, dan werkt een bevroren korst brood of gekoelde komkommer verzachtend.
Je kind is of wordt ziek
Ziek zijn is nooit leuk. De borst, die normaal zoveel troost biedt, is wellicht ineens niet meer in trek. Misschien door een verstopte neus, een ziekte die op het punt staat door te breken of als gevolg van een inenting. De eetlust kan dan sterk verminderen waardoor je kindje ook aan de borst niet wil drinken.
Meestal komt het drinken aan de borst weer goed nadat je kind zich weer beter voelt. Wanneer dit niet het geval is, kijk dan eens bij de tips onder het kopje: Terug aan de borst: een samenvatting in dit artikel.
De smaak van de melk of mama’s geur is anders
Je menstruatie of een zwangerschap kan de smaak van je melk veranderen. Je kindje vindt de melk wellicht ineens niet lekker meer en is weigerachtig aan de borst. Ook een (tijdelijk) verminderde melkstroom of productie als gevolg van menstruatie of zwangerschap kan er de oorzaak van zijn dat je kindje zich niet gemakkelijk voelt en weigerachtig is waar het de borstvoeding aangaat.
Het kan ook zijn dat je kindje je slecht herkent wanneer je plotseling andere lichaamsverzorgingsproducten of wasproducten gebruikt en dat hij laat merken het er (tijdelijk) niet mee eens te zijn.
Wanneer je erachter bent dat de oorzaak een bepaald verzorgingsproduct is, ga dan weer terug naar hoe de situatie was voordat je kind zich niet meer fijn voelde aan de borst. Wanneer de smaak en/of mama’s geur (tijdelijk) is veranderd door hormonale veranderingen, laat dan je kindje je opnieuw ‘leren (her)kennen’ door veel samen (bloot) te zijn. Slaap samen, neem samen een bad en kruip in bed. Je kunt je kind ook veel bij je dragen in een draagdoek. Zorg voor veel huid-op-huid contact.
Je kindje eet te veel bijvoeding en/of drinkt te veel ander drinken
Je kind eet vanaf zijn zevende maand ook ander voedsel naast de borst, zoals groenten, fruit en brood en misschien drinkt hij ook af en toe wat anders, zoals water of slappe (kruiden)thee. Wanneer het proces van aan eten wennen erg snel (of feitelijk te snel) gaat, kan de borstvoeding minder aantrekkelijk worden waardoor hij minder frequent de borst wil. Wanneer je productie hierdoor afneemt, zal je kindje wellicht nog meer ander drinken en eten willen wat uiteraard de borstvoeding niet ten goede komt.
Bied je kind voortaan altijd eerst de borst aan alvorens je hem bijvoeding aanbiedt. Hij zal dan vanzelf meer trek hebben in de borst en minder ruimte hebben voor bijvoeding. Neem ook serieus onder de loep of je hem niet te veel ander drinken en eten aanbiedt voor zijn leeftijd. Ander drinken is niet echt nodig als je kind de borst krijgt en vaste voeding blijft bijvoeding: tot een jaar blijft borstvoeding de hoofdbron van voeding. De manier van bijvoeden heeft ook effect op de hoeveelheid die je kind eet. Wanneer je je kind bijvoorbeeld zelf laat bepalen hoeveel hij eet (door middel van stukjes eten), zal de borstvoeding beter behouden blijven. Je kind kan dan beter bewaken wanneer hij voldoende heeft gegeten dan bij een prakje dat door een ander naar binnen wordt gelepeld.
De melkstroom is minder of de toeschietreflex laat op zich wachten
Naarmate je kindje ouder wordt en geleidelijk meer vaste voeding eet, kan je productie teruglopen. Ook de melkstroom kan vertraagd zijn en wanneer je kindje wil drinken terwijl de melkstroom traag is of de toeschietreflex laat op zich wachten, kan hij ongeduldig worden. Hij kan zelfs gefrustreerd raken van de borst en om die reden bozig worden. Zich afzetten, misschien gaan bijten of zich zo ongemakkelijk voelen dat het lijkt alsof hij de borst niet meer wil.
Probeer te ontspannen wanneer je voedt of van plan bent de borst aan te bieden. Als je zenuwachtig wordt of gefrustreerd raakt, zal je kindje dat haarfijn aanvoelen en dat zal de situatie niet verbeteren. Adem diep in op de buik en ontspan je spieren, met name die van je nek en schouders. Het kan nodig zijn om je productie te verhogen. Een oxytocine neusspray kan helpen om de melk makkelijker te laten toeschieten.
Je kindje is ergens van geschrokken
Wanneer er iets is gebeurd tijdens jullie intieme of rustige voedmoment waarvan je kindje flink is geschrokken ? bijvoorbeeld een harde stem of geluid ? kan het zijn dat je kindje zo geschrokken is dat het de schrik koppelt aan de borst en daarom niet meer op zijn gemak is en de borst lijkt te weigeren. Probeer je kindje het vertrouwen terug te geven zodat hij de borst weer gaat associëren met veiligheid. Neem de tijd voor het voeden, praat of zing zachtjes, wieg de kleine tijdens het voeden. Zorg voor veel huid-op-huid contact.
Terug aan de borst: een samenvatting
Gelukkig is er dus een hoop dat je kan doen om je kindje toch weer aan de borst te krijgen. Zelfs al is de oorzaak je nog steeds niet helemaal duidelijk of is het een combinatie van bovengenoemde zaken, zijn de tips het proberen meer dan de moeite waard. Wat kun je dus allemaal doen.
- Zorg voor veel huid-op-huid contact. Je kunt bijvoorbeeld je kindje dragen in een draagdoek en samen slapen. Samen een warm bad of douche nemen is niet alleen goed voor het huid-op-huid contact maar het is ook nog eens ontspannend,
wat de melkstroom ten goede komt. - Zorg voor veel intiem samen zijn.
- Bedenk dat je eerste doel is om weer vertrouwen op te bouwen. Probeer dus los te laten dat je je kindje probeert aan de borst te krijgen. Dat borstdrinken komt vanzelf als het vertrouwen goed is.
- Voed je kindje ook eens plat op de bank of in bed met je kindje op je buik. Dit is biological nurturing en heeft tal van gemakken.
- Biedt de borst vooral aan op de momenten dat je kindje slaperig is: bij een droomvoeding laat in de avond en bij nachtvoeding. Hoe slaperiger en hoe minder bewust hij is, hoe groter de kans dat het lukt en je kindje gewoon weer wil drinken.
- Overdag bied je borst aan zonder het expliciet aan te bieden (en daar komt weer veel huid-op-huid contact om de hoek kijken). Is hij nog niet zo groot, kun je hem met zijn mond in de buurt van je borsten sturen. Schuif je kindje aan billetjes/rugje naar je toe, niet het hoofdje richting borst duwen.
- Voed al wandelend of al wiegend. Of probeer eens een schommelstoel of een hangmat uit. Of in de draagdoek.
- Zing een rustgevend liedje tijdens het voeden.
- Wanneer je kindje snel is afgeleid, kun je er (tijdelijk) voor kiezen om te voeden in een rustige omgeving.
Extra tips
- Probeer als je kindje wat hongerig is, maar ook juist als je kindje goed gedronken heeft.
- Maak je tepels aantrekkelijk door wat verse melk uit de duwen.
- Vermijd luchtjes, parfums, wasverzachter, deodorant e.d.
- Ontspan zelf, maak je borsten een beetje warm en klaar voor een goede toeschietreflex.
- Hij kan weer geïnspireerd raken als hij een andere baby ziet die borstvoeding krijgt (een Youtube filmpje kan al helpen).
- Neem zijn lievelingsknuffel aan de borst.
- Draag een (borstvoedings)ketting waar je baby tijdens het voeden aan mag zitten en mee kan spelen.
In de tussentijd: Stel je productie veilig
Naast het toepassen van de bovenstaande tips, is het wellicht nodig om je productie veilig te stellen. Wanneer je kindje stelselmatig weigert, blijf dan regelmatig kolven, elektrisch of met de hand. Kolf regelmatig en kort, niet om een bepaalde hoeveelheid melk te vergaren maar stop na de tweede toeschietreflex; en stop als er druppeltjes komen. Zo zorg je ervoor dat je productie niet sterk daalt terwijl je probeert je kindje terug aan de borst te krijgen. Weet dat het een aantal dagen, maar ook een week of soms wel twee weken kan duren voordat haar/zijn originele reflexen weer wakker genoeg zijn.
Dus? Hou de moed erin!
Lees ook
- Wanneer je baby de borst weigert
- De natuurlijke speenleeftijd
- Huid-op-huid contact
- Productie verhogen
- Oxytocine neusspray
- Biological nurturing oftewel instinctief voeden
- Kolven
- Introductie van vast voedsel na zes maanden
- Het Nieuwe Borstvoeding Boek, Stefan Kleintjes, lactatiekundige Groningen-Bedum & Gonneke van Veldhuizen-Staas, lactatiekundige Helmond
- Eten voor de Kleintjes, kleintjes van 0-4 leren zelf eten, Stefan Kleintjes, kinderdiëtist en lactatiekundige Groningen Bedum; 10e druk september 2019
- Bestel hier je boeken bij Kenniscentrum Borstvoeding